اختلال لکنت زبان
لکنت زبان یک اختلال گفتار است که شامل مشکلات مکرر قابل توجه با تسلط طبیعی و جریان گفتار است افرادی که این اختلال را دارند می خواهند چیزی را بگویند اما در گفتن آن مشکل دارند . به عنوان مثال آنها ممکن است یک کلمه هجا ، صدا ، صامت یا مصوت را تکرار یا طولانی کنند یا ممکن است در مکالمه مکث کنند زیرا به یک کلمه یا صدا مشکل ساز رسیده اند . لکنت زبان در بین کودکان خردسال امری طبیعی است و ممکن است به دلیل عدم رشد کافی توانایی گفتاری باشد و بیشتر کودکان این لکنت را پشت سر می گذارند . اما گاهی همین لکنت تا بزرگسالی ادامه پیدا می کند که در اینجا به یک بیماری تبدیل می شود که در شخص بیمار به عزت نفس و تعامل با فراد دیگر خدشه وارد می کند .
لکنت زبان ممکن است وقتی فرد هیجان زده خسته یا تحت استرس باشد بدتر شود . موقیعت هایی مثل صحبت کردن در مقابل یک گروه صحبت کردن از طریق تلفن می تواند برای افرادی که لکنت زبان دارند دشوارتر باشد و بیشتر افرادی که لکنت زبان دارند وقتی با خودشان صحبت می کنند بدون لکنت هستند .
کودکان و بزرگسالانی که لکنت زبان دارند ممکن است تحت درمان به صورت گفتار درمانی ، استفاده از وسایل الکترونیکی برای بهبود تسلط گفتار یا رفتار درمانی بهره مند شوند .
علل و عوامل لکنت زبان
محققان به بررسی علل اساسی لکنت پرداخته اند و عقیده دارند که ترکیبی از عوامل ممکن است درگیر باشد که فرد به این اختلال گرفتار شود که برخی از این علل عبارتند از ناهنجاری هایی در کنترل گفتار که برخی شواهد نشان می دهد که در این ناهنجاری عواملی مانند زمان بندی ، هماهنگی حسی و حرکتی در گیر می باشد و همچنین از عوامل دیگر میتوان به ناهنجاری های ارثی ، ژنتیکی اشاره کرد .
علائم و نشانها لکنت زبان
. دشواری در شروع یک کلمه عبارت یا جمله
. طولانی کردن یک کلمه یا صداها در درون یک کلمه تکرار یک صدا ، هجا ، کلمه
. سکوت یا مکث کردن کلمات خاص در یک کلمه
. اضطراب صحبت کردن
. توانایی محدود در برقراری ارتباط موثر
مشکلات گفتاری لکنت زبان
مشکلات گفتاری لکنت زبان ممکن است با رفتارهای زیر باشد :
. چشم سریع چشمک می زند
. لرزش لب یا فک
. تیک صورت و پرش های سر
. مشت های چسبیده
چه زمانی باید به تراپیست گفتار و زبان مراجعه کنیم ؟
برای کودکان بین 2 تا 5 سال معمول است که دچار لکنت زبان باشند اما دد شرایطی تبدیل به بیماری میشود مثلا وقتی که لکنت بیشتر از 6 ماه طول بکشد و هنوز دچار لکنت باشد ، با بزرگ شدن کودک لکنت تکرار و ادامه دارد ، با سفت شدن عضلات یا به طرز واضح در صحبت کردن مشکل دارد ، زمانی که نمی تواند در گروه همسالان خود ارتباط برقرار کند ، یا زمانی که به خاطر ترس و اضطراب از صحبت کردن خود داری می کند .
روش های درمانی لکنت زبان
برای کمک به شخصی که دچار اختلال گفتار و زبان است یک تیم درمانی که تشکیل شده از بیمار ، خانواده و تراپیست گفتار و زبان وارد عمل می شوند .
ابتدا تراپیست گفتار و زبان از کودک شما تست لکنت می گیرد . گفت اینکه آیا کودک شما لکنت دارد یا ندارد کار آسانی نیست . تراپیست گفتار و زبان مواردی را مانند انواع نابسمانی ها و انحرافاتی که کودک شما دارد را بررسی می کند و یا اینکه فرزند شما هنگام لکنت چه واکنشی نشان می دهد و یا چگونه سعی می کند گفتار خود را اصلاح کند ، لکنت زبان برنحوه ی گفتگو کودک شما با دیگران چه تاثیر می گذارد و همچنین تراپیست با گوش دادن به طرز گفتن کودک شما به صدا و کلمات او را مورد ارزیابی قرار می دهد
انواع لکنت
لکنت کلونیک یا حالت تکراری در بیان کلمه
در این نوع از لکنت کودک یک سیلاب را با سرعت و تشنج چند بار تکرار می کند مانند آآآ آب
لکنت تونیک یا توقف در تلفظ
در این حالت در فعالیت عضلات تلفظی چند ثانیه توقف و سکون به وجود می آید و کودک دچار وقفه در تلفظ و ادای کلمه همراه با فشار ، کوشش حرکات خاصی است کودکی که دچار این لکنت است شدیدا به خود فشار می آورد و پس از لحظه ای به طور نگهانی و همراه با تشنج کلمه را ادا می کند .
لکنت زبان در بزرگسالان
بزرگسالان هم در مواردی به لکنت زبان دچارمی شوند که به این لکنت اکتسابی،دیرس می گویند . این نوع لکنت اغلب در اثر سکته های مغزی ایجاد می شود حتی عواملی مانند ضربه به سر و مسائلی عاطفی منجر به ایجاد لکنت زبان ناگهانی در بزرگسالان می شود . از عواملی مهمی که باعث ایجاد لکنت زبان ناگهانی در بزرگسالان می شود می توان به فشارهای عصبی ،کم بودن میزان اعتماد به نفس خجالتی بودن فرد ، عدم تمرکز و عدم توانایی برقراری روابط دوستان نام برد .
بنابراین برای از بین بردن آن باید فرد از نظر ذهنی و درونی خود را به سطح خوبی برساند تا بتوانید این موانع را که بر گرفتگی زبان می افزاید از بین ببرد .
همانگونه که گفته شد یکی از عواملی که در بزرگسالان باعث لکنت و اختلال گفتاری می شود سکته مغزی می باشد در مطلب زیر به بحث در رابطه با اینکه آیا مشکلات تکلم بعد از سکته مغزی درمان می شود صحبت می کنیم .
آیا مشکلات تکلم بعد از سکته مغزی درمان می شود ؟
طبق نوشته ایرانا محققان با بررسی ساختار سمت راست مغز ، موفق به پیش بینی احتمال بهبود مشکلات تکلم در بیماران مبتلا به سکته مغزی شدند .
مشکل تکلم یکی از شایع ترین عوارض سکته مغزی است . تا امروز هیچ روشی برای پیش بینی احتمال بهبود بیماران مبتلا وجود ندارد .
مطالعات نشان می دهد با بررسی ساختار نیمکره راست مغز می توان احتمال بهبود مهارت های گفتاری در بیماران را با دقت بالایی پیش بینی کرد . در بسیاری از افراد ، توابع زمانی و گفتاری در نیمکره چپ قرار دارد . زمانی که نیمکره چپ بر اثر سکته آسیب ببیند ، منجر به ( آفازی ) می شود . آفازی حالتی است که سبب اختلال در صحبت کردن ، تکرار ، نامگذاری . فهم زبان می شود . این اختلال به دنبال سکته مغزی کاملا شایع است که البته به کمک تراپیست گفتار تا حدودی بهبود می یابد ولی نمی توان گفت به طور کامل درمان می شود .
مطالعات قبلی پژوهشگران نشان دد سطح آسیب به ماده سفید و خاکستری در نیمکره چپ ، می تواند احتمال بهبود را پیش بینی کند . ولی تاکنون نقش نیمکره راست در این عملکرد نامشخص بوده .
مطالعات جدید محققان دانشکده پزشکی هاروارد با بررسی اسکن مغزی 33 بیمار با میانگین سنی 58 سال که حدود 2.5 سال قبل به سکته مغزی و به دنبال آن آفازی مبتلا شده بودند ، نشان می دهد بررسی سه ناحیه از نیمکره راست مغز شامل گیجگاه میانی ، قدامی پایین ، مرکزی راست قادر به پیش بینی میزان بهبودی مهارت های گفتاری بیماران است . هر چه میزان ارتباط این سه ناحیه بیشتر باشد ، احتمال پیشرفت بیمارن نیز بیشتر است .
با افرادی که دارای لکنت زبان هستند چگونه رفتار کنیم ؟
این افراد مانند سایر افرادی که ازاختلالات خاصی رنج می برند از رفتارهایی مانند اینکه اطرافیان برای آنها دلسوزی و ترحم کنند و همچنین شنیدن واژه لکنت زبان از زبان آنها ناراحت می شوند بنابراین اطرافیان و سایر افراد جامعه با آنها باید مانند یک فردی عادی رفتار کنند و از تمسخر کردن که موجب رنجش آنها می شود خودداری کنند .
National Stuttering Association
Stuttering Foundation of America
American Board of Fluency and Fluency Disorders (includes a list of stuttering specialists)
International Stuttering Association
Stuttering Association for the Young
Friends: The National Association of Young People Who Stutter
Stuttering Home Page
Neurology