لکنت

کارکرد مغز و لکنت زبان

مقدمه

سوال رایجی که وجود دارد این است که آیا در مغز افراد لکنتی چیز متفاوتی وجود دارد که باعث لکنتی شدن آنها شده است ؟ شواهد و منابع زیادی وجود دارد که نشان می دهد لکنت با ناهنجاریهای عصبی مرتبط است. با موضوع غلبه طرفی مغز برای زبان می توان بعضی از افراد لکنتی را از افراد غیر لکنتی  تمیز داد . ممکن است فاکتورهای بیوشیمیایی وجود داشته باشد که باعث افتراق این دو گروه از هم شود و حتی ممکن است لکنت توسط داروهایی که بر سیستم عصبی مرکزی اثر می کند ، ایجاد شود . از آنجا که پردازش های زیر قشری اطلاعات زبانی هم ممکن است در این گروه متفاوت باشد ، لکنت با عملکرد ساختارهای زیر قشری اطلاعات زبانی هم ممکن است در این گروه متفاوت باشد ، لکنت با عملکرد ساختارهای زیر قشری هم مرتبط تشخیص داده شده استو همچنینن لکنت ممکن است متعاقب آسیب های تروماتیک CNS مثل سکته مغزی ضربات مغزی و در بیماری های صرع ظاهر شود. البته در مورد ارتباط بین لکنت عصبزاده و لکنت رشدی بحث و اختلاف نظرهای زیای وجود دارد.

در حالی که نمی توانیم بگوییم که لکنت در اثر بد عملکردهای CNS ایجاد شده است ، شواهد زیادی وجود دارد که نشان می دهد که تعداد زیادی از افراد لکنتی در پردازش اطلاعات زبانی متفاوت از افراد غیر لکنتی هستند . در تعدادی از افراد لکنتی تفاوت های نور و آناتومیکی جزئی ولی مهمی دیده شده است.

لکنت پدیده ایی چند فاکتوری و پیچیده است . در لحظه لکنت وقفه در فعالیت حرکتی گفتار است اما همچنین تغییرات رفتاری ، شناختی و عاطفی است که پیامد این وقفه های گفتاری است بنابراین شناسایی و ارزیابی آن دشوار است . ارزیابی اختلال در دو حیطه است 1- بررسی فعالیت حرکتی گفتار به شکل شمارش روانی و اطلاعات سرعت گفتار . 2- بررسی شناخت که به صورت پرسشنامه های نگرشی انجام می شود.

مطالعات قشر مغز و غلبه طرفی نیمکره ای

در طی ده سال گذشته تکنیک های تصویر برداری مغزی پیشرفت چشم گیری داشته است به طوری که امکان تحلیل های دقیق تری از عملکرد نیمکره های مغز را فراهم کرده است . این تکنیک ها باعث افزایش علاقمندی و پیگیری مطالعات عملکرد CNS در لکنتی ها شده است .

معیار سرعت گفتار و روانی آن

شمارش میزان رخداد لکنت است . به این صورت است که نمونه ی گفتار مراجع جمع آوری می گردد تعداد هجاها در کلمه های نمونه محاسبه می شود سپس هجاها یا کلمه های لکنت شده تعیین می شود . و به صورت درصد هجاها یا کلمه های لکنت شده .

شمارش روانی

دو دقیقه از زمانی که مراجعه صحبت می کند ، نمونه گفتاری جمع آوری می شود ، زمانی که فرد به دلیل لکنت سکوت می کند ، محاسبه نمی شود . وقتی که وی دارد برای پاسخ به سوال فکر می کند یا وقتی ما صحبت می کنیم نیز زمان محاسبه نمی شود . بهتر است از ساعت شنی استفاده شود . فرد متخصص باید همزمان هر هجا را بشمارد در همان حال هجاهایی که روی آن لکنت اتفاق می افتد را یادداشت کند.

لکنت اولیه در مقابل ثانویه

تشخیص اینکه در چه زمانی لکنت ثانویه است و به عنوان غیر طبیعی با رفتار حرکتی زاید در نظر کرفته می شود مشکل است . و باید در شمارش ناروانی در نظر گرفته شود . از طرف دیگر ، اگر فعالیت ثانویه در نظر گرفته نشود اشتباه است . استفاده از ویدیو می تواند رفتارهای ثانویه ی غیر کلامی به نظر می رسد همراه با وقفه ی حرکتی در گفتار باشد.

سرعت تولیدی و سرعت گفتار

سرعت گفتار : تهداد کل هجاهای گفته شده در یک دقیقه است .

سرعت تولید : تولید هجاهای لکنت در طی همان یک دقیقه است.

نوع لکنت ( تکرار یا کشیده گویی ) موجب تفاوت هایی در اطلاعات سرعت گفتار می گردد.

انتقاد موجه و معمول به شمارش روانی این است که فقط تا حدودی شدت لکنت اولیه را منعکس می کند.

لکنت به طرق زیر مشخص می گردد:

تکرار واج : به تعداد متوسط تکرار 4 تا است و بیشترین 9 تاست

تکرار هجاها : تعداد متوسط تکرار 2تا است و بیشترین 3 تاست.

گیرهای همراه با سکوت : متوسط طول وقفه کمتر از یک ثانیه است و بیشترین 2 ثانیه است.

تعداد گیرها ، تکرارها ، کشیده گویی ها در صد مقدار کل لکنت ، محل لکنت اطلاعات عینی را به نسبت به لکنت نشان می دهد. چنین اطلاعاتی به طور غیر رسمی همراه با اطلاعات شمارش روانی گزارش می شود.

پایایی شمارش لحظات لکنت و سرعت گفتار

دو نوع پایایی وجود دارد :

اگر یک شخص دوبار یک داده را از نظر سرعت گفتار یا شدت لکنت بررسی کند چقدر بین داده ها ثبات وجو دارد.

اگر دو فرد مستقل داده ای را بررسی کنند آیا به نتایج مشابهی دست پیدا می کنند به طور معمول گزارش می شود اعتبار ضعیف است اگر افراد آموزش بینند این اعتبار بالا می رود.

ارزیابی لکنت در کودکان پیش دبستانی

در ارزیابی اولین سوالی که باید پاسخ داده شود این است که آیا کودک لکنت می کند ؟اگر رویکردهای ارزیابی نشان می دهد که بله سوال بعدی این است که چه خطری وجود دارد که در این لکنت بماند؟ متخصص بالینی باید مشخص کند آیا خطر فزاینده ای در پیشرفت لکنت در آینده وجود دارد . درمانگ باید معیارهای روانی را در نظر بگیرد ، همچنین از وجود مشکلات رشدی زبان و گفتاری دیگر که ممکن است همراه با لکنت باشد آگاه گردد.

متخصص بالینی کودک

درمانگر با کودک بازی می کند . یک هدف مهم این است که بررسی شود آیا کودک لکنت از لکنت خودآگاه است . آیا کودک می داند به چه دلیل مراجعه کرده است ؟ درمانگر باید از واژه های مناسب استفاده کند. چون در این صورت به کودک نشان داده می شود وی تنها این مشکل را ندارد. درمانگر باید کنترل حرکتی گفتار و غیر گفتاری ، همچنین مهارت های زبانی و واج شناختی مناسب سن کودک را بررسی نماید. درمانگر می تواند بعد از جلسه از والدین در مورد لکنت کودک به طور معمول سوال کند سپس بررسی نماید که آیا در جلسه نسبت به موارد دیگر لکنت کودک به طور معمول سوال کند سپس بررسی نماید که آیا در جلسه نسبت به موارد دیگر لکنت خفیفتر یا شدیدتر بوده است . گاهی درمانگر فکر می کند ارزیابی های رسمی بیشتری را برای کودک در جنبه های زبان درکی و بیانی ، واج شناختی انجام دهد. برخی از تحقیقات ارتباط بین تاخیر واج شناختی و لکنت را نشان داده اند .

ارزیابی روانی گفتار و سرعت آن

در خیلی از کودکان پیش دبستانی ناروانی بخش طبیعی رشد گفتار و زبان آنهاست ، این مسئله در لحظه ی تصمیم گیری در مورد این که ناروانی های کودک لکنت هستند یا شبیه آن خیلی مهم است .

لکنت ثانویه

ارزیابی ویژگی های ثانویه ی اختلال مثل تلاش و تقلا ، اجتناب برای بچه های بزرگتر و بزرگسالان ضروری تر است . این رفتارها در لحظه ی شروع لکنت در کودکان پیش دبستانی کمتر معمول است . از آنجایی که آزمون استانداردی برای بررسی این جنبه در کودکان وجود ندارد.

ارزیابی لکنت در مقطع ابتدایی مدرسه

خیلی از رویکردهای ارزیابی در بخش قبل برای این کودکان نیز قابلیت استفاده دارد . در اینجا باید نمونه ی گفتار برای محاسبه روانی و سرعت گفتار محاسبه شود ، همچنین ضروری است تعامل کودک و والدین مشاهده شود . عملکرد زبان رشد کلی و توانایی های کنترل حرکتی بررسی شود . معلمین مدرسه و سایر متخصصین در رشد کودک نیز باید در این ارزیابی فعالیت داشته باشند.

متخصص بالینی و ارزیابی کودک

احساس کودک در مورد لکنت پرسیده شود و ارزیابی می تواند به صورت بحث انجام شود ، کودک از لکنت آگاه می شود. درمانگر باید بداند که کودک در مورد گفتارش در موقعیت های خانه ، مدرسه و با دوستانش در مورد موقعیت های آزار دهنده چه واکنشی نشان می دهد. بررسی رفتارهایی مثل اجتناب و تنش از طریق ضبط ویدیوئی توصیه می شود.

درمان لکنت اولیه
مطالعات زیادی حاکی از زمان آغاز لکنت در سنین پیش از دبستان می باشد. از میان شیوه های گوناگون قابل استفاده در درمان این فبیل کودکان مت دو شیوه که به لحاظ منطق زیر بنایی در روش اجرا تفاوت های زیادی از یکدیگر دارند را مورد بحث قرار می دهیم .

اولین شیوه توصیف حرکتی گفتار و شیوه درمانی مستقیم است رویکرد دیگر نگاه چند عاملی به علت شناسایی و درمان مشکل ، دیدگاهی شناختی و تعاملی نسبت به لکنت است .

تصمیم گیری در مورد فرآیند درمان

تعیین پتانسیل درمان با بهره گیری از ارزیابی ها :

اطلاعات به دست آمده از این ارزیابی ها ( رسمی ، غیر رسمی ) اولین گام در حرکت به سوی درمان موثر می باشد برجسته ترین نکاتی که از طریق ارزیابی قابل دسترس است به شرح زیر می باشد.

کودکی که لکنت دارد و در معرض خطر ابتلا به لکنت نیز قرار ندارد. نمونه هایی از رفتارهایی از این گونه کودکان عبارتند از : ناروانی های نادر همراه با پارامتر های ناروانی طبیعی مانند تکرار کلمه به کودک نگران ناروانی خود نیست و سایر شاخص های گفتار و زبان و وی طبیعی می باشد . محیط ارتباطی کودک دارای بار مثبت عاطفی است.

کودک لکنت ندارد اما در خطر ابتلا به لکنت قرار دارد . از لحاظ گفتاری ، علائمی مشابه آنچه در بالا به آن اشاره شد وجود دارد. بعلاوه کودک زمینه خانوادگی لکنت نیز دارد. تجربه منفی از محیط ارتباطی و وجود اختلالات واجشناسی نیز از علائم این کودکان می باشد.

کودک علائم خفیفی از لکنت اولیه را از خود نشان یم دهد که علائم ان عبارتند از افزایش میزان تکرار هجاها و در صد بیشتری از ناروانی در هجا ها .

کودک علائم ثابتی از لکنت را نشان میدهد . کودک تا حدی از ناروانیهای خود آگاه گشته ، مکث های نابجا گیر یا کشیده گویی و تکرار واکه از سایر علائم لکنت در این مرحله است .

کودک علائم آشکاری از لکنت را نشانمی دهد . علاوه بر رفتارهای اشاره شده دربند 4 رفتار های اجتنابی در کودک نیز ظاهر می شود از قبیل شکلک هایچهره ای ، فقدان تماس چشمی ، ترس و….

درمان در مرحله یک مبتنی برآگاه سازی والدین می باشد . مرحله دوم مبتنی برمشاوره و به کارگیری روش درمانی غیر مستقیم می باشد . یافته ای مرحله سوم مستلزم اجرای درمان های غیر مستقیم و غیر مستقیم در کوتاه ترین زمان ممکن بوده و مشابه همین فرآیند در مورد مراحل چهار و پنج قابل ذکر است .

درمان مستقیم و غیر مستقیم

رویکرد درمانی مستقیم مستلزم برنامه مستقیم درمانگر با کودک و تعامل او با والدین کودک می باشدو در رویکرد درمانی غیر مستقیم با تصحیح اثر محیط برروی کودک باعث افزایش روانی کودک می شود . در روش درمانی مستقیم گفتار کودک به طور مستقیم مورد مداخله درمانگر قرار می گیرد و از طرق مختلف با انجام تعدیل و تغییر های سیستماتیک سعی در اصلاح الگوی گفتار کودک است .

رویکرد درمانی غیر مستقیم

به طور خلاصه در رویکرد درمانی غیر مستقیم سعی در تطبیق محیط برای ایجاد رشد طبیعی در گفتار کودک است برخی مثال های ساده از این نوع درمان عبارتنداز کاهش سرعت گفتاروالدین ، یافتن زمان های فراغت که بتوانند با کودک خود خلوت کنند ، کاهش استفاده از سولات بسته و رعایت نظم در قواعد حاکم در منزل و در اینکه با چه شدتی از لکنت کودکان می توان از این رویکرد استفاده کرد . بین درمانگران اختلاف نظر وجود دارد. برای مثال ممکن است درمانگربرای کودکی که به لحاظ شدت لکنت در مرحله 2 قرار دارد تصمیم به استفاده از این رویکرد بگیرد . اولین اقدام اطمینان دادن به والدین است که کودک آنان لکنت ندارد . در عین حال با مشخص کردن علائمی که باعث تشدید لکنت می شود سعی در حذف این علائم از محیط کودک می کند . علی رغم اینکه ممکن است والدین والدین در این زمینه احساس گناه کنند درمانگر سعی در مثبت نگاه داشتن محیط ارتباطی کودک می نماید و در ادامه ممکن است درمانگر هر ماه 3 با کودک به به منظور ارزیابی وضعیت کلی وی دیدار کند . در مورد لکنت مراحل 3 و 4 وضع به همین منوال با یان حال برخی از درمانگران ترجیح استفاده از رویکرد درمانی مستقیم در مواجهه با این کودکان می دهند.

رویکرد تعامل والدین – کودک

این رویکرد یک رویکرد شناختی است که در هر دو گروه کودک سنین پیش دبستانی و دبستانی مورد استفاده قرار می گیرند. در این باره فرض بر این است که لکنت یک اختلال ناهمگن است بنابراین درمان آن نیز نباید از همین طریق صورت گیرد . درمان باید به منظور مرتفع کردن نیازهای هر فرد طراحی شود . درمان شامل اصلاح محیط بویژه بهبود بخشیدن سطح ارتباط بین والدین و کودک است تا از این طرییق فرصت مطوبی جهت ایجاد روانی در گفتار کودک حاصل شود . تمرکز برای استفاده از این رویکرد به دو دلیل است اول : در سطح جهان و در منابع معتبر از این رویکد توصیف جامعی ارائه شده است . دوم این رویکرد مثال خوبی از یک رویکرد شناختی در درمان لکنت اولیه است که تا حد زیادی به صورت کنش گر بر لکنت تاثیر می گذارد.

منطق رویکرد :

چهارچوب نظریه ارائه شده در مورد لکنت توسط موسسه مایکل پلان بیانگر این نکته است که لکنت پدیده ای چند عاملی است ز این رو لکنت در چهار حیطه مورد بررسی قرار میگیرد :

1- زبان شناسی :شامل مراحل رشد و وضعیتفعلی گفتار و زبان

2- فیزیولوژیک : زمینه های نوروفیزیولوژیک گفتار و مباحث مربوط به رشد حرکتی گفتار و زبان

3- محیطی ( اجتماعی – فرهنگی ) رفتارها و نگرش خانواده ، سطح آموزش کودک و مباحث مربوط به زبان دوم

رفتارهای عمومی

واکنش هایی که کودک در مواقعی مانند جداکردن وی از والدینش بروز می دهد. همکاری کودک با درمانگر، سطح اضطراب یا ناراحتی کودک و سطوح تمرکز و توجه او

ناروانی

میزان و شدت ناروانی نیز مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد

مصاحبه کودک :

نگرش کودک : نگرش و باورهای کودک از طریق مصاحبه با وی حاصل می شود . در این وضعیت درمانگر باید از نگرش کودک در تماام موقعیت ها از وی سوال کند واحساس او را در مورد کودکستان ، مدرسه ، محیط منزل جویا شود .

خانه وخانواده : ارتباط کودک با والدین یا خواهر و برادرهایش مورد بررسی و پرسش قرار می گیرد .

گفتار : شامل سوالاتی درباره مشکلات کودک یا مکانیزمهای جبرانی که برای حل مشکلش از آنها استفاده می کند.

در پایان درمانگر ، آزمون را ارزش گذاری می کند و نحوه گتار کودک را بازنویسی آوایی می کند .

ارزیابی در ارتباط کودک با والدین

هدف از این ارزیابی ÷ی بردن به نوع ارتباط بین کودک و والدین است . مشخصا یکی ازعوامل تاثیر گذار برلکنت کودک از این الگو تاثیر می پذیرد و بر این نیاز اولیه به کشف این رابطه ضروری به نظر می رسد . در این ارزیابی هر یک از والدین حدود 15 دقیقه با کودک بازی می کند و کل این جریان توسط این سیستم فیلمبرداری ضبط می گردد .سپس درمانگر با مشاهده فیلم به ابعاد مختلف تعامل والدین با کودک در هر دو بعد کلامی و غیر کلامی می پردازد . از لحاظ گفتاری جنبه های مختلف از جمله آهنگ گفتار ، سرعت گفتار ، رعایت نوبت و سایر عوامل و از جنبه غیر گفتاری مهارت های شنوایی ، حالت های چهره ای واوضاع غیر کلامی تعامل مورد بررسی قرار می گیرد .

مصاحبه با والدین :

مصاحبه جامع با هردو والدین بستر مناسبی را برای بررسی مسائل جزئی در ارتباطات که ممکن است لکنت کودک را تحت تاثیر قرار دهد فراهم می آورد. اولین بخش مصاحبه بررسی این نکته است که لکنت کودک چه قدر محیط خانواده را تحت تاثیر قرار داده است . در ادامه در مورد وضعیت عمومی سلامت و گفتار کودک ازوالدین سوال می شود و پس از آشنایی بیشتر والدین در مورد این نکته اطلاعاتی بدست می آید .

تنظیم اطلاعات:

در این مرحله درمانگر باید هر اطلاعاتی را که تا این مرحله گرداوری کرده ، چه از طرق مصاحبه و چه از طریق ارزیابی ها یکپارچه سازی نماید .

یکپارچه سازی و تنظیم اطلاعات به این شکل باعث ایجاد پیوند بین اطلاعات موجود در ذهن درمانگر و یافته های بالینی در مورد آن خانواده به خصوص می شود. بنابراین فرآیند تنظیم اطلاعات به منظور توصیف مشکلات کودک با نگاهی چند عاملی به این مشکلات طراحی شده است . در مرور اطلاعات ، درمانگر نکات با اهمیت را انتخاب کرده و توضیحات مورد نیاز را به آنها اضافه می کند . از بین 4 فاکتور اشاره شده به عنوان عوامل دخیل در بروز لکنت عوامل فیزیولوژیک و زبان شناسی به عنوان عوامل زمینه ساز و روانشناختی و اجتماعی به عنوان عوامل تثبیت کننده لکنت شناخته می شوند. در مشاوره و بازخورد به خانواده باید بروی فاکتورهای مثبت موجد تاکید کرد و حتی در این مرحله نیز زمانی را برای توصیف و تبیین مشکل برای خانواده اختصاص داد.

درمان

ارزیابی جامع کودکان دچار لکنت را در سه سطح به شرح زیر تقسیم می نمایند

الف – در معرض خطر کم لکنت

ب- در معرض خطر لکنت

ج – در معرض خطر لکنت

عواملی که ممکن در طول درمان اثر نامطلوبی برروند درمان بگذارند یا مانع از جرای مناسب روشهای درمانی شوند باید به نوبه خود وپیش از اقدام درمان مورد توجه قرار بگیرند. برای مثال کودکی که علاوه برلکنت تاخیر در رشد گفتار و زبان دارد ، مشکل تاخیر وی پیش از مشکل لکنت باید مورد توجه قرار بگیرد یا کودکی که به لحاظ خانوادگی دچار مشکلاتی است ، ابتدائا باید از طریق مشاوره به حل این مشکلات اقدام کرد.

درمان تعاملی

از جمله روشهای غیر مستقیم درمان کودک مبتلا به لکنت می باشد . راستین اظهار داشت این روش درمانی به تنهایی برای درمان لکنت کافی است ، همچنین در ترکیب با روش درمانی مستقیم رفتاری شناختی نیز موثر واقع می شود .

در همانگونه که در بخش بالا نیز به آن اشاره شد ، مشاهده تعامل کودک با والدین امکان ارزیابی این نوع رابطه برا فراهم می آورد . حال نوبتی بررسی تعامل والدین است . در برخی موارد بدلیل ایجاد نگرانی والدین از کودک خود ، این تعامل از حالت طبیعی خود خارج شده و برخی موارد حالت منفی به خود می گیرد . برای مثال در برخی موارد والدین نگران از نادانی کودک خود ، به حجم بالای گفتار و اصلاح نابه جای گفتار کودکشان سمعی در بهبود توانایی ارتباط کلامی کودکشان دارند که این امر خود باعث پیچیده تر شدن مشکل کودک می شود .

مروری بر برنامه درمانی

کودک برای مدت 6 هفته و هر هفته 1 جلسه 1 ساعته به کلینیک مراجعه می کند و طی این جلساته سبک های تعاملی جدیدی آموشک داده می شود البته دنبال این جلسات 6 جلسه نیز برای تبیین وضعیت موجود طراحی می شوند.

رویکرد درمانی مستقیم

همانگونه که بیشتر نیز شاره شد ، این بحث کلید مباحث درمانی که به طور مستقیم برروی لکنت اعمال می شود را پوشش می دهد و این چیزی علاوه بر درمان غیر مستقیم است که طی آن افزایش روانی گفتار از طریق تغییر در محیطی که لکنت در آن اتفاق می افتد صورت می پذیرد . در مورد کودکانی که لکنت شدیدیتری دارند به والدین آموزش داده می شود واکنش هیجانی منفی در حین لکنت از خود نشان ندهند ونسبت 5 به 1 تشویق نسبت به تنبیه را رعایت کنند .

درمان روی خط :

خارج از محیط کلینیک برنامه 5 دقیقه گفتار روان ، معیار مشخص و دقیقی برای پیشبرد برنامه درمانی است بتدریج برنامه تشویقی حذف شده و کودک باید قادر باشد به راحتی و بدون کمک گرفتن از والدین در طی 5 دقیقه روان صحبت کند . گفتار به تدریج به موقعیت های خود انگیخته توسط کودک سوق داده می شود. بتدریج با ارائه گزارشهای هفتگی ، درمانگر سعی می کند .راهایی انتخاب کند که طی آن بتوان روانی گفتار کودک را در عبارات و جملات طولانی تر تثبیت کند.

جنبه های مختلف درمانی عبارتند از : افزایش تدریجی طول و پیچیدگی عبارات ، تثبیت انتقال و نگاهداری

انواع مختلف لکنت :

لکنتی که به خاطر آسیبهای عصبی بوجود می آید علت شناسی لکنت NS بسیار متنوع است در بیشتر موارد ناشی از آسیب مغزی به علت سکته می باشد اما موارد دیگر نیز کمی توانند باعث ایجاد NS شوند مانند ضربه مغزی ، فلج پیشرونده ، آلزایمر ،پارکسینون و داروها

لکنت ناشی از سکته

هنگامی که لکنت در اثر سکته مغزی ایجاد شود می تواند با آسیب نیمکره ها مرتبط باشد . بجز لوب اکسیپوت آسیب به سایر نواحی کورتیکال و ساب کورتیکال می تواند باعث ایجاد NS در اثر آسیب نیمکره چپ عبارتند از SMA پوتامن و اینترنال کپسول واستریاتوم . NS در اثر آسیب نیمکره راست و یا آسیب دو طرفه نیز گزارش شده است .

در بعضی مواقع شروع لکنت به علت یک آسیب عاطفی – هیجانی است یک حادثه پر استرس یا یک سری از حوادث پرفشار . اتیولوژی روانزاد متنوع است اما مرگ یکی از دوستان نزدیک یا افراد خانواده و یا قطع یک ارتباط می تواند علت ایجاد PS باشد. همچنین Ps می تواند به عنوان واکنش روانی به یه آسیب فیزیکی نیز رخ دهد . گاهی مواقع از لکنت هیستر یک نیز استفاده می شود .

علائم لکنت سایکوژنیک : لکنت سایکوژنیک می تواند به علل مختلف و در میان افرادی با سنین مختلف و مشخصات مختلف دیده شود . شروع ناگهانی ، شروع لکنت مرتبط است به یک حادثه خاص ، ناروایی بیشتر در تکرار سیلاب های آغازین و یا سیلابهای استرس دار ، روانی کمتر تخت تاثیر موقعیتهای زیر قرار می گیرد : همخوانی ، DAF، آواز خانی و یا موقعیت های گفتگو

تمام عبارتهای فرد از جمله پاسخ اتوماتیک و عبارات پرکاربد نیز درگیر هستند . الگوهای مشابه تکرار در بلند خواندن وگفتار محاوره ، فرد توجهی به لکنتش ندارد.

شروع دیر هنگام لکنت در کودکان :

همان طور که قبلا توضیح داده شد ، لکنت رشدی معمولا در سالهای پیش دبستانی شروع می شود . ششروع دیر هنگام لکنت در کودکان هم ازنظر تئوریک و هم از نظر بالینی مسئله ای حل نشده است . ما در اینجا با اختلالی روبرو هستیم که علائم بالینی اش متفاوت است و همان طور که خواهیم دید لکنتی که بعد از 4 سالگلی شروع می شود ماهیت جداگانه و متفاوتی دارد

ارزیابی و تشخیص

اولین ارزیابی فردی که مشکوک به لکنت NS است به شکل معناداری به وجود اطلاعاتی درباره شرایط نورولوزیکی او بستگی دارد . این مورد ممکن است درمورد افرادی که سکته می کنند و بعد لکنت در آنها دیده می شود آسان باشد . اما ممکن است این تشخیص در مورد افرادی که چند ماهی است ناروانی اش زیاد شده است و پیشنهاد درمانگرش را رعایت نکرده سخت تر باشد. نکته کلیدی در لکنت NS وجود آسیب مغزی یا ضربه مغزی مرتبط با شروع لکنت است. رویکرد درمانی مختلف به تشخیص علت لکنت وابسته هستند . مثلا درمانگر باید شرایط زیر را بررسی کند:

کاملا حل شده است ، پایدار ، پیشرونده موارد دیگر که باید بررسی شونده اندازه و محل ضایعه است.

درمان :

امکانداد حداقل در نگاه اول افرادی که آسیب کورتیکال یکطرفه دارند کاندید برای درمان روانی گفتار نباشند :

اول : آیا آفازی وجود دارد ، معمولا آفازی مانع بزرگی برای ارتباط است و فرد بیشتر درگیر آفازی است تا لکنت

دوم : حتی اگر شواهد مبنی بر وجود آفازی نباشد تشخیص آسیب یکطرفه عصبی مهم است برای احتمال بهبود خودبه خودی و اطمینان به بیمار که می تواند گفتار عادی را کسب کند.

پیش آگهی به اتیولوژی عصبی ، روانی گفتار ، سلامت عمومی فرد و اختلالات همراه بیمار بستگی دارد. اطلاعات کمی در خصوص کارایی درمان این نوع لکنت وجود دارد . دیدگاههای مختلفی در خصوص روشهای درمانی وجود دارد و رویکردهای مختلف ممکن است برای موارد خاصی مناسب باشند . درمانگران ممکن است از روشهای درمان لکنت برای این نوع لکنت استفاده کنند . رویکردهایی که جنبه های حرکتی گفتار را هدف قرار می گیرند به موازات رویکردهای روانشناختی استفاده می شوند. بسته به ماهیت شروع لکنت همکاری با یک روانشناس برای حل مشکلات روانی بیمار مفید است . بهبودی خود به خودی غیر معمول نیست .

روش لیدکامب در لکنت گفتاری

برنامه لیدکامب یک روش رفتار گرایانه برای درمان لکنت در کودکان پیش دبستانی است . در این برنامه یکی از والدین یا شخص مهم دیگر زندگی کودک ، درمان را در محیط روزمره و ارایه می کند . والد کودک چگونگی انجام این کار با کودک را در طی جلسه هفتگی در کلینیک گفتار می آموزد. در این جلسه ها ، آسیب شناس گفتار ، والد را آموزش می دهد تا در محیط گفتاری روزمره کودک درمان را انجام دهد و به اندازه گیری روزانه شدت لکنت در وی بپردازد. اندازه گیری های والد توام با اندازه گیری های آسیب شناس گفتار همچنین در این جلسه های کلینیکی هفتگی ، درمان را بازبینی و اصلاح می کند و مطمئن می شود که این برنامه یک تجربه مثبت و لذت بخش برای کودک است . این مرحله در دو مرحله اجرا می شود . در طی مرحله 1 والد و کودک هفته ای یک بار در کلینیک این برنامه در دو مرحله اجرا می شود که این برنامه یک تجربه مثبت و لذت بخش برای کودک است .

این برنامه در دو مرحله اجرا می شود . در طی مرحله 1 ، والد و کودک هفته ای یکبار در کلینیک گفتار حضور می یابند و والد هر روز درمان را در محیط روزمره کودک انجام می دهد . زمانی که لکنت کودک به یک سطح بسیار پایین می رسد ، مرحله دوم آغاز می گردد. در مرحله 2 در طی یک دوره چند ماهه یا چند ساله ، والد درمان را کمتر انجام میدهد و کودک و والد کمتر در کلینیک حاضر می شوند مشروط براینکه سطح پایین لکنت که در پایان مرحله 1 به دست آمده همچنان حفظ می شود.

برنامه لید کامب دارای تعدادی از اجزای اصلی است اما کاربرد آنها برای هر کودک حالت فردی پیدا می کند این برنامه براساس روش شرطی فعال قرار دارد که در آن به کودکان آموزش داده نمی شود که از یک الگوی گفتاری متفاوت نظیر کند کردن گفتار استفاده کنند و از والدین نیز نمی خواهند که حیط کودک را با هدف تسهیل روانی گفتار تغییر دهند . اما زمانی که برای اجرای موفقیت آمیز برنامه لازم به نظر آید والدین ممکن است به ساگر ساختن روال عادی خانواده و تغییر برخی از جنبه های مرتبط با سبک تعاملی شان در گفتگوهای درمانی سازمان یافته بپردازد.

بازخوردهای کلامی والدین

در هنگام ارایه درمان ، پس از شنیدار گفتار بدون لکنت و نیز پس از مواردی از لکنت واضح در مورد آن اظهار نظر می کند. بازخوردهای کلامی باید حتی الامکان بالافاصله پس از پاسخ ( گفتار بدون لکنت یا لکنت واضح ) و طوری ارایه شوند که کودک بشنود.

. در هنگام تصدیق لکنت واضح ، والد باید از یک لحن صدا خنثی غیر تنبیهی استفاده کند. میزان ارائه بازخوردهای کلامی برای گفتار بدون لکنت نسبت به بازخوردهای کلامی برای لکنت ، متناسب با نیاز هر کودک توسط والدین و درمانگر تعیین می گردد . اما به منظور آنکه برنامه لید کامب تجربه مثبتی برای کودک تلقی گردد اکثر بازخوردهای کلامی والد به جای گفتار دارای لکنت به گفتار بدون لکنت ارائه می گردد . بازخوردهای کلامی ارایه شده در بالا صرفا مثال هستند و والدین ترغیب می شوند که عبارات مورد استفاده خود را تغییر دهند . همچنین مهم است که نوع و بسامد بازخوردهای کلامی والدین که در برنامه لید کامب ضروری هستند همچنین زمانی که کودک به طور خود انگیخته و به درستی گفتار بدون لکنت خود ارزیابی می کند یا وقتی که کودک به طور خود انگیخته لکنت را تصحیح می کند والد می تواند بازخوردهای کلامی ارایه کند.

سنجش لکنت

در آغاز هر جلسه بالینی ، آسیب شناس گفتار با استفاده از یک شمارشگر الکترونیک دو تکمه ای ، درصد هجاهای لکنت شده را اندازه گیری می کند . این اندازه گیری بر مبنای یک نمونه گفتار محاوره ای حداقل 300 هجایی یا 10 دقیقه ای قرار دارد.

والد نیز آموزش می بیند که شدت لکنت کود را هرروز در موقعیت های گفتاری روزمره برآورد کند . این کار با مقیاس 10 نمره ای برآورد شدت انجام می شود که در آن 1 مساوی است با عدم لکنت 2 مساوی است با لکنت بسیار خفیف و 10 مساوی است با لکنت بسیار شدید به این معنا که والد یک نمره SR از 1 تا 10 برای لکنت در هر روز تعیین می کند که برای تمام روز یا فقط برای یک موقعیت ویژه گفتاری در آن روز داده می شود. موقعیت های گفتاری واحد مورد استفاده قرار گیرد ، باید هر روز یک موقعیت متفاوت انتخاب شود . والدین در طی اولین جلسات هفتگی در کلینیک شیوه انجام برآوردهای شدت را یاد می گیرند و توافق بین والد و آسیب شناس گفتار در کلینیک صورت می گیرد . پس از اندازه گیری آسیب شناس گفتار به نمونه گفتار کودک یک نمره نیز می دهد و از والد هم می خواهد که این کار را انجام دهد. آسیب شناس گفتار و والد نمراتشان را مقایسه می کنند و هرگونه تفاوت را مورد بحث قرار می دهند .

جلسات هفتگی در کلینیک

در طی اولین مرحله این برنامه ، والد و کودک هفته ای یک بار برای بین سه ربع ساعت تا یک ساعت در کلینک حضور می یابند .

درمان در گفتگوهای سازمان یافته و سازمان نیافته

در سراسر این برنامه ، والد درمان را در محیط روزمره کودک اجرا می کند . این درمان شامل بازخوردهای کلامی والدین است که در طی تبادل مکالمه ای با کودک ارایه می شود . در شروع مرحله 1 درمان در طی گفتگوهای سازمان یافته با زمان 10-15 دقیقه ارایه می شود این گفتگو ها به گونه ای توسط والد سازمان دهی می شوند که کودک تنها گاهگاهی لکنت نماید. اما در شرایط بسیار غیر معمول یعنی زمانی که کودک قادر به تولید یک گفتار بدون لکنت ثابت در گفتگوهای سازمان یافته نیست ممکن است برنامه لید کامب در وهله اول درمان مناسبی برای وی نباشد . گفتگوهای درمانی یک بار در روز و گاهی در صورت مناسبت ، بیش از یک بار انجام می شود زمانی که آسیب شناس گفتار صحت و ایمن بودن بازخوردهای کلامی والد را تایید نماید وی می تواند بازخوردهای را در طی گفتگوهای سازمان نیافته در اوقات مختلف روز ارایه می دهد . در طی مرحله 2 درمان رفته رفته کنار گذاشته می شود .

شیوها در برنامه لیدکامب

در این بخش روشهای اجرای جنبه های اصلی برنامه لیدکامب توصیف می شود :

ارزشیابی

در صورتی که کودک در کلینیک صحبت نمی کند یا گفتار وی فاقد لکنت است آسیب شناس گفتار در همان اولین جلسه از والدین می خواهد که نمونه ای از گفتار لکنت دار کودکشان را ضبط کند و با خود بیاورند . اولین جلسه شامل موارد زیر است :

آسیب شناس گفتار اطلاعاتی درباره زمان آغاز ، ماهیت و روند لکنت کودک به دست می آورد و تاثیر لکنت را بر کودک و خانواده جویا می گردد.

آسیب شناس گفتار به اختصار رشد جسمانی ، زبانی و شناختی و محیط خانوادگی کودک را بررسی می کند . این بررسی در صورت عمیقتر خواهد شد که والدین تمام به بحث و تعارض داشته باشد . در صورت تداخل عوامل محیطی با برنامه در مانی می توان بعدها این عوامل را با تفصیل بیشتری مورد بررسی قرار داد .

آسیب شناس گفتار میزان را در کلینیک به دست می آورد .

آسیب شناس گفتار در مورد لکنتی بودن کودک قضاوت می کند.

پس از آنکه آسیب شناس گفتار و والد در مورد لکنتی بودن کودک به توافق رسیدند آسیب شناس گفتار وال را نسبت به لکنت و بهترین زمان شروع مداخلات درمانی که شامل اطلاعاتی پیرامون بهبودی بدون درمان نیز می باشد آگاه می سازد .

آسیب شناس گفتار والدین را در زمینه برنامه لید کامب و نقش ایشان در اجرای آن آگاه می نماید .

آسیب شناس گفتار و والد در باره تعویق درمان توام با زیر نظر گرفتن لکنت کودک و یا شروع درمان تصمیم می گیرند.